Kanal İçi İşitme Cihazı Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler



Kanal içi cihazlar estetik kaygılarla tercih edilen modellerdir. Kulak içinde yerleştiklere yere göre farklı isimlendirilirler.


1- ITE (In-the-ear): Kulak kepçesi içinde "konka" denilen bölgeden başlayıp, kanal içine devam eden modeldir.

2- ITC (In-the-canal): Kulak kanalı girişinden başlar.

3- CIC (Completely-in-canal): Kanal girişi ile kanalın birinci boğumu arasından başlar.

4- IIC (Invisible-in-canal): Kanalın birinci boğumu ile ikinci boğumu arasından başlar. Tümüyle görünmezdir.



Klasik kulak arkası cihazlara göre akustik olarak temel üstünlükleri, hoparlörün, sesi kulak zarınına doğrudan vermesidir. Klasik kulak arkası cihazlarda, hoparlörden çıkan ses, "boynuz" ve kalıp hortumundan geçip, kulak kanalına ulaşmaktadır. Doğrudan kulak zarına verilen sesin daha "kaliteli" olduğu, ancak kullanıcıların bu kaliteyi farkedemeyebilecekleri düşünülmektedir.


Kulak içi cihazların "tek mikrofonlu" kulak arkası cihazlara üstünlüğü ise, kepçe etkisinin korunmuş olmasıdır. Kepçe, gürültülü ve kalabalık ortamlarda, önden gelen konuşma sesinin, arkadan gelen seslerden 2-3 dB daha güçlü olmasını sağlayarak, konuşmanın anlaşılmasını kolaylaştırır (çift-mikrofon kullanan kulak arkası modeller, arkadan gelen sesleri 7 dB kadar azaltılabilmektedir. Bu nedenle gürültüde anlamayı çok daha fazla kolaylaştırmaktadırlar). Daha büyük olan kanal içi cihazlarda da (ITE, ITC gibi) istenirse çift mikrofon kullanılabilmektedir. Ancak, bu durumda cihazın boyutu biraz büyümektedir.


Kanal içi cihazların dezavantajları ise şöyle sıralanabilir:


1- Cihazın hoparlörü doğrudan kanal içine girdiğinden, kulak kiri (buşon) ve kulak nemine maruz kalır. Bu nedenle daha sık bozulurlar.


2- Kanal çapı yeterli genişlikte olmadığında, cihazda "vent" (havalandırma kanalı) açılamamakta veya gerektiğinden daha dar açılmaktadır. "Vent", gereksiz kalın seslerin kısılması, kullanıcının kendi sesinin "normalleşmesi", yemek yerken çiğneme sesinden rahatsız olunmaması ve kanalın havalandırılması açısından çok önemli bir uygulamadır.


3- Kanal cihazlar, özellikle CIC'ler, "özellik olarak kulak arkalarının aynı" değildir. Cihazın küçülmesinin nedeni, cihazın içindeki parçaların (mikrofon, hoparlör vb) küçük olması değil, bazı parçaların cihaza yerleştirilmemesidir. Örneğin ses kontrol düğmesi, program düğmesi, telecoil gibi. Bu durumda, kullanıcının cihazı kontrol etmesi mümkün olmamaktadır. Örneğin sesi gerektiğinde yükseltip, azaltamamakta; gürültülü ortamlarda program değiştirememekte vb.


4- Cihazların gücü arttıkça, hoparlörlerin boyutu büyür. Bu nedenle yüksek güçlü cihazların boyutu daha büyüktür. Kanal iç cihazlara büyük boyutlu hoparlör yerleştirilemediğinden, çok ileri derece işitme kayıpları için yeterli kazanç ve çıkış sağlanamamaktadır. Fiziksel olarak güçlü hoparlör yerleştirilse bile, kulağa verilen sesin dışarı sızıp, tekrar mikrofona ulaşması "feedback" denilen ıslık sesine neden olmaktadır. Bu nedenle, cihazın gücü arttıkça feedback ihtimali de artmaktadır.


Kanal içi cihaz alırken dikkat edilmesi gereken noktalar:


1- Cihaz denemesini mutlaka almayı düşündüğünüz modelle yapın. Bazı merkezlerde "deneme" kulak arkası cihazlarla yapılıp, aynı sesin duyulacağı söylenmektedir. Bu doğru değildir. Bazı merkezlerde ise uzun, ince bir hoparlör çıkışı ile "demo" olarak üretilen cihazlarla, farklı kulaklarda deneme yapılmaktadır. Kanal içi cihazların boyu ve kulağa yerleşme şekli cihazın performansını etkiler (örneğin Oticon CIC modeli en fazla 1,8 mm olmalıdır). Cihazın son halini mutlaka deneyin. Gerekirse kalıp parasından vazgeçip, cihazı iade edin. En iyisi bu pazarlığı cihazı denemeden önce yapmaktır.


2- Kanal çapı ve yapısı uygun olmadığı halde, kanal içi cihaz için israr etmeyin. Kanal yapısının uygun olmaması, özellikle hoparlörün yerleştirilmesini zorlaştırmaktadır. Doğru yerleşmeyen hoparlör, sürekli ıslık sesine neden olur.

3- Cihazı teslim almadan önce mutlaka "test box" (test kutusu) ile kontrol ettirin. Bu test, cihazın maksimum kazanç ve çıkışını gösterir. Test sonuçlarının cihazın katalog değerleri ile uyumlu olması gerekir. Böylelikle kalıbın içine yerleştirilen cihazın modelini ve montajın doğruluğunu anlayabilirsiniz. "Test box"ı olmayan veya ölçüm yapamayan firmalardan cihaz almayın.


4- İdeal ses düzeyi, cihaz gücünün 2/3 ile 3/4 arasında olmasını gerektirir. Örneğin, en fazla 65 dB işitme kaybı için üretilen bir cihaz, ideal performansı 45 - 55 dB arası kayıplarda gösterir. Yeterli kazanç için cihazın sınırları zorlandığında, cihazın performansı düşecektir. Ayrıca, sesi daha fazla açma şansınız da kalmayacaktır.


5- İşin doğru yapılmasını istiyorsanız, cihazınızı değil, uzmanınızı doğru seçin!


Dr.Mehmet Akşit

Klinik Odyolog