T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü
Sayı : 97895701-175.01.03.01[2017/6.1.12-320621]-91125 03.04.2017
Konu : Kendisi ve eşine ait birer meskeni bulunan ev hanımının indirimli emlak vergisi uygulaması
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, brüt 200 m2 geçmeyen ve tek meskeni dışında başka meskeni bulunmayan emekli veya hiçbir geliri bulunmadığını belgeleyen mükelleflerin yararlanmış olduğu emlak vergisi muafiyetinden hem kendisi hem de eşi adına birer adet meskeni bulunan ev hanımının ilgili muafiyetten yararlanıp yararlanamayacağı ve tapusuz gecekonduların bu muafiyet kapsamı dahilinde olup olmadığı hususunda görüş talep etmektesiniz.
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 8'inci maddesinin ikinci fıkrasında; "Bakanlar Kurulu, kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup onsekiz yaşını doldurmamış olanlar hariç olmak üzere hiçbir geliri olmadığını belgeleyenlerin, gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların, gazilerin, özürlülerin, şehitlerin dul ve yetimlerinin Türkiye sınırları içinde brüt 200 m²'yi geçmeyen tek meskeni olması (intifa hakkına sahip olunması hali dahil) halinde bu meskenlerine ait vergi oranlarını sıfıra kadar indirmeye yetkilidir. Bu hüküm, yukarıda belirtilenlerin tek meskene hisse ile sahip olmaları halinde hisselerine ait kısım hakkında da uygulanır. Muayyen zamanda dinlenme amacıyla kullanılan meskenler hakkında bu hüküm uygulanmaz. Geliri olmadığını belgelemenin usul ve esaslarını belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir." hükmü yer almaktadır.
Anılan hükmün verdiği yetkiye dayanılarak muhtelif tarihlerde çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararları ile 1999-2006 yılları için, 2006/11450 sayılı Bakanlar Kururu Kararı ile de 2007 ve müteakip yıllar için gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanlar ve kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup onsekiz yaşını doldurmamış olanlar hariç olmak üzere hiçbir geliri olmadığını belgeleyenlerin Türkiye sınırları içinde brüt 200 m²'yi geçmeyen tek meskene sahip olmaları halinde (2004 yılından itibaren intifa hakkına sahip olunması hali dahil), bu meskene ait bina vergisi oranı sıfıra indirilmiştir.
Öte yandan, 38 Seri No.lu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliğinin I/2 bölümünde, ''Hiçbir geliri olmadığını beyan eden mükelleflerin, indirimli vergi oranından yararlanabilmeleri için, hizmet karşılığı elde edilen ücret geliri, ticari, sınai ve mesleki faaliyet geliri, tarımsal faaliyet geliri, menkul ve gayrimenkul geliri, faiz ve temettü geliri veya benzeri türde bir gelirinin olmaması gerekmektedir. Bu nedenle mükelleflerin;
a) İkametgahlarının bulunduğu yer vergi dairesinden gelir vergisi mükellef olmadıklarına,
b) T.C. Emekli Sandığı, Bağ-Kur ve Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüklerinin ilgili birimlerinden aktif sigortalı bulunmadıklarına dair alacakları belgeleri, bu Tebliğ eki form ekinde ilgili belediyeye vermeleri gerekmektedir.
Mükellefler, daha sonra yukarıda belirtilen türden bir gelir elde etmeleri veya ikinci bir mesken binasına sahip olmaları halinde, bu durumu mükellefiyetlerinin bulunduğu belediyeye bildirmek zorundadırlar.'' denilmektedir.
Diğer taraftan 27/07/2011 tarih ve 28007 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 57 seri nolu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliğinin Diğer Hususlar Başlıklı 4.bölümünün 3.fıkrasında ''44 Seri No.lu Emlâk Vergisi Kanunu Genel Tebliğinde hiçbir geliri olmayan mükelleflerin indirimli vergi oranından yararlanmaları için anılan Genel Tebliğ ekindeki "Hiçbir Geliri Olmayanların Tek Meskenlerine Ait Taahhüt Belgesi"ni ilgili belediyeye vermeleri yeterli görülmüş olup bu mükelleflerden ayrıca başka bir belgenin istenilmesine gerek bulunmamaktadır.'' denilmektedir.
Ayrıca 38 Seri No.lu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliğinin I/3 bölümünün (a) bendinde ise, "İndirimli vergi oranının uygulanması için meskende bizzat oturma şartı aranmamaktadır. Bu nedenle, sahip olduğu tek meskeni kiraya verip, kirada oturanlar da diğer şartları taşımaları kaydıyla indirimli vergi oranından faydalanabileceklerdir." denilmektedir.
Buna göre, hiçbir geliri olmadığını belgeleyenler veya gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanlardan sahip olduğu tek meskeni kiraya verip, kendisi kirada oturanlar indirimli bina vergisi oranından (sıfır) yararlanabilirken, kira ödemeksizin bir başkasının yanında oturan mükelleflerin kiraya verdikleri mesken için indirimli bina vergisi oranından faydalanmalarına imkan bulunmamaktadır. Eşlere ait meskenlerin kiraya verilmemesi ve bu meskenlerden gelir elde edilmemesi durumunda ise her iki mesken için de indirimli emlak vergisi oranı (sıfır) uygulanması gerekmektedir.
Diğer taraftan. 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 3'üncü maddesin de ''Bina vergisini, binanın maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa binaya malik gibi tasarruf edenler öder. ...'' denmektedir. Buna göre gayrimenkulün bina olarak kullanılmaya başlanması halinde kullanılmaya başlandığı tarihi takip eden bütçe yılı itibariyle bina vergisine tabi tutulması gerekmektedir. Dolayısıyla normal şartlarda vergi tabi olan gayrimenkuller için mükelleflerin yukarıda belirtilen şartları sağlamaları halinde tapusuz gecekondular için mükelleflerin indirimli emlak vergisi uygulamasından faydalanacağı tabiidir.
