Tüm işitme cihazlarının kazancı, 2 mililitre (cc) hacimli bir metal tüpün tabanına yaptığı basınçla ölçülür. Tübün bir ucuna işitme cihaz monte edilir. Tübün tabanında bulunan hassas bir mikrofon, cihazın sağladığı kazancı, frekanslarına göre saptar.
Bu 2 cc hacimli metal tüpe "2 cc coupler" denir. Tüm cihazların tanıtım kataloglarında bu tüple yapılan ölçüm sonuçlarının verilmesi zorunludur.
Ölçüm tüpü, kulak kanalını;
Tüp tabanındaki mikrofon, kulak zarını;
Cihazın monte edildiği aparat, kulak kalıbını temsil eder.
Böylelikle farklı şiddet seviyelerinde:
1- Cihazın ne kadar kazanç sağladığı;
2- Hangi frekans aralığında çalıştığı ;
3- Cihazdan çıkabilecek en yüksek ses seviyesi ölçülebir.
Sorun şu ki, insan kulağı ile "2 cc coupler" bir birine eşit değildir. Bilgisayarlara yüklenen işitme cihazı programları, bu tüplerle yapılan ölçümlerin, insan kulağına adapte edilmesi amacını taşır. Bu adaptasyon çalışmaları "ortalama insan kulağını" kriter alırlar. Ancak, her bireyin kanal özelliği bir birinden farklı olduğundan, "ortalama insan kulağı"ndan da farklıdır. Bu nedenle, sadece firmaların geliştirdikleri cihaz programları ile yapılan ölçüm ve ayarlamalar, genellikle yetersiz ve yanlıştır.
Bu yanlıştan kurtulmanın yolu, işitme cihazı denemesi ve ayarının, yetişkin veya çocuk (hatta bebek) herkese "gerçek-kulak ölçümü" ile yapılması gerektiğidir. Sağlık Bakanlığı da bu uygulamayı zorunlu kıldığı halde, bir çok cihaz bayi, bu ölçümleri yapmadan, yapılmış gibi müşterilerine sahte belge vermektedir.
Gerçek-Kulak Ölçümü nasıl yapılır?
İşitme cihazının kulak kanalı içinde sağladığı gerçek kazancı görebilmek için, hastanın kulağına 1,5 mm çapında bir tüp yerleştirilir. Bu tüpün diğer ucu, kulağın hemen dışında bulunan küçük ve hassas bir mikrofona bağlıdır. Cihaz, kalıpla birlikte, içine mikrofon-tüp yerleştirilmiş kulağa takılır ve ölçümler yapılır. Ortalama 4 (dört) dakika süren bu işlem sonunda iki temel sonuca ulaşılır:
1- Cihazın kulağa gelen farklı şiddet sevilerini ne kadar yükselttiği (fısıltı sesi ile normal konuşma veya araba gürültüsü aynı seviyede yükseltilmemeldir) anlaşılır;
2- Rahatsız olunan ses seviyesinin üzerine çıkılmadığına emin olunur.
Bu ölçüm sonucunda, kullanıcıların p'inin sonuçtan memnun olduğu, kalanlar için ince ayar yapılması gerektiği saptanmıştır. Bu araştırma, Kuzey Amerika, Avrupa ve Avustralya'da gerçekleştirilmiş en geniş çalışmalardan biridir. Ve önde gelen işitme cihazı üreticileri tarafından referans olarak kabul edilmektedir.
Gerçek-Kulak Ölçümü'nün avantajları nelerdir?
1- Farklı ses seviyelerinin ihtiyacınıza göre yükseltilmesi sağlanır.
2- Problemin hangi seslerden/frekanslardan kaynaklandığı doğru olarak saptanır.
3- Kalıbın işitmeye etkisi test edilir.
4- Kalıba açılan ventin (havalandırma kanalı) işitmeye etkisi test edilir.
5- Sağ ve sol kulağa dengeli kazanç sağlanır.
6- Cihazın doğru çalışıp, çalışmadığı anlaşılır.
7- "Uzmanın" işi bilip, bilmediği anlaşılır!
Sevgiyle kalın,
Dr.Mehmet Akşit
Klinik Odyolog
