Madde Bağımlılığı Ayakta Tedavi Merkezi (ATM)
Sağlık tesisleri bünyesinde yetişkin ve çocuk ve ergen alkol ve madde kullanım bozukluklarına yönelik ayaktan tanı, tedavi ve takip ile ilgili hizmetleri sunan merkezlerdir. MHRS’den alınan randevu ile hizmet verebilmektedir. 81 ilde yaygınlaştırılması çalışmaları yapılmakta olup güncel Ayaktan Tedavi Merkezi listesine ALO 191 Uyuşturucu ile Mücadele Danışma ve Destek Hattından ulaşabilirsiniz. Mevcut listeler ek 5’te yer almaktadır.
Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi ve Eğitim Merkezi (AMATEM)
Çocuk ve Ergen Madde Bağımlılığı Tedavi ve Eğitim Merkezi (ÇEMATEM)
AMATEM (Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi ve Eğitim Merkezi) ve ÇEMATEM (Çocuk ve Ergen Madde Bağımlılığı Tedavi ve Eğitim Merkezi) kliniği, alkol ve madde kullanım bozuklukları tedavilerinin yapıldığı kliniktir. İlaç tedavilerinin yanında, 2014 yılından itibaren tedavi merkezlerimizde yapılandırılmış psikososyal müdahale programı Bakanlığımıza bağlı tedavi merkezlerinin hepsinde uygulanmaktadır. Programa yatarak tedavi görenler, ayakta takip edilen hastalar ve hasta yakınları (aile oturumları) alınmaktadır. Poliklinik takipleri süresince yeterli düzelme sağlayamayan ve tedavi motivasyonu iyi olan alkol ve madde bağımlıları yatarak tedavi programına alınabilirler. Yatış işlemleri yapılacak olan hastaların servisteki görev ve sorumluluklarını üstlenebilmeleri servis kurallarına uyum sağlamaları gerekmektedir. Her AMATEM/ÇEMATEM’in kendine ait kuralları bulunmaktadır. Bu kapsamda bazı merkezlerden MHRS’den randevu alınabiliyorken bazıları ayaktan başvuru ile hasta kabulü almaktadırlar. İlgili hastaneler hakkında ALO 191 Uyuşturucu ile Mücadele Danışma ve Destek Hattından bilgi alınabilmektedir. Yataklı tedavi merkezlerini ek 5’te bulabilirsiniz.
Bağımlı Hastalar İçin Rehabilitasyon-BAHAR
Bağımlılık tedavisi sonrası bireylerin tedavi kurumları ile irtibatta kalmalarını sağlayarak tekrar uyuşturucu madde kullanmadan sosyal hayata uyumlarını kolaylaştırmak amacıyla Bağımlı Hastalar İçin Rehabilitasyon (BAHAR) modeli oluşturulmuştur. Bu kapsamda ilk merkez, 2 Ocak 2018 tarihinde Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi bünyesinde ayakta hizmet vermek üzere açılmıştır.
Yine bu model kapsamında Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi bünyesinde 15-25 yaş grubu hastalara hizmet veren 46 yatak kapasitesine sahip Tuzla BAHAR Rehabilitasyon Merkezi ve Üsküdar BAHAR Rehabilitasyon Merkezi hizmete açılmıştır.
BAHAR kapsamında hizmet veren merkezlere;
Arındırma tedavisini tamamlamış olan,
Bağımlılıkla ilgili temel düzeyde psikoeğitim gruplarına katılmış olan,
En az 3 haftadır iyilik halini sürdüren gönüllü bireyler, tedavi ekibi tarafından değerlendirilerek kabul edilmektedir.
ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı
Sigarayı bırakmak isteyen vatandaşlarımızı teşvik edip bırakma kararını almış olanlara destek olacak şekilde; kişiyi bırakma girişiminde bulunmak için motive etmek, bırakmaya karar vermiş kişilere nasıl bırakacakları konusunda yardımcı olmak, bırakma sürecinde ortaya çıkan
yoksunluk semptomları ile ilgili tavsiyelerde bulunmak, sigara bırakma hizmeti sunan sağlık profesyonelleri ve birimleri hakkında bilgi sunarak gerekirse randevularını almak amacıyla 27 Ekim 2010’da kurulmuştur.
Danışma Hattı, sabit hatlardan ücretsiz olarak aranabilen GSM hatlarından arandığında ilgili firmanın tarifesi doğrultusunda fiyatlandırılan ve 7 gün 24 saat canlı operatörlerle kesintisiz ve kaliteli hizmet vermektedir.
Danışma Hattına başvuran bireylere operatörler tarafından sigaranın zararları hakkında bireyin ihtiyaçları doğrultusunda bilgi verilmekte ve nikotin bağımlılık düzeyi belirlenmeye yönelik ölçek uygulanmaktadır.
Uygulanan ölçek sonucunda; bağımlılık düzeyi düşük ve orta düzeyde olanlar için danışanın da istemesi halinde kişiye özel sigara bırakma planı yapılmakta, bağımlılık düzeyi yüksek olan danışanlar ise hekim kontrolünde sigarayı bırakmaları için sigara bırakma hizmeti sunan sağlık profesyonelleri ve birimleri hakkında bilgilendirme yapılarak sigara bırakma polikliniklerine yönlendirilmektedir. Ayrıca sigara bırakma polikliniğine yönlendirilen danışanların, arzu etmeleri halinde randevuları da Danışma Hattı tarafından alınmaktadır.
Plan yapılan kişiler, geri dönüş aramalarıyla bir yıl boyunca desteklenmektedir. Sigara bırakma planı yapılan danışanlar, sisteme dâhil olmasını müteakip; bırakma planında belirlenen sigara bırakma günü, 1. hafta, 1. ay, 2. ay, 3. ay, 6. ay ve 12. ayın sonu olmak üzere yılda en az 7 defa geri aranmaktadır. Bu aramalarla kişilerin sigarayı bırakma durumları takip edilerek sigara bırakma sürecinde kendileri cesaretlendirilerek motivasyonlarının artırılması sağlanmaktadır. Ayrıca sigara bırakma polikliniklerine başvurup Tütün Bağımlılığı Tedavisi İzlem Sistemi (TUBATİS) ne dâhil olan hastalara ALO 171 sigara bırakma danışma hattı aracılığıyla geri dönüş aramaları yapılarak hem poliklinikte verilen hizmet kontrol edilmekte hem de yılda 6 defa aranıp cesaretlendirici önerilerle sigara bırakma sürecinde kişinin yanında yer alınmaktadır. 2018 yılında sigara bırakma planı yapılarak 2019 yılında bir yıl süreyle takip edilen bireylerin %20’sinin, Danışma Hattı desteği ile sigarayı bıraktığı tespit edilmiş olup bu oran dünya ortalamasından oldukça yüksektir.
ALO 191 Uyuşturucu İle Mücadele Danışma ve Destek Hattı
2015 Uyuşturucu ile Mücadele Acil Eylem Planı (AEP) kapsamında, sağlık hizmetlerinin korucu önleyici hizmet basamağında en geniş hizmeti veren ALO 191 Uyuşturucu ile Mücadele Danışma ve Destek Hattı 08 Temmuz 2015 tarihinde açılmıştır. ALO 191, Uyuşturucu ile ilgili danışma ve destek hizmetlerinin doğrudan verildiği, gerekli yönlendirmelerin yapıldığı ve çözüm merkezi olarak hizmet veren, bu anlamda vatandaşların uyuşturucuyla mücadele kapsamında 7/24 danışmanlık hizmeti alabilecekleri bir danışma ve destek hattıdır. ALO 191 Uyuşturucu ile Mücadele Danışma ve Destek Hattı, önleme, tedavi ve rehabilitasyon mekanizmalarını destekleyerek güçlendirecek şekilde organize edilmiş olmakla birlikte temelde hem henüz maddeyle tanışmamış kitlelerin (özellikle gençler), hem de madde kullanımı olan ancak bağımlı hale gelmemiş bireylerin korunması birincil hedefi ile 7 gün 24 saat çalışma prensibiyle hizmet vermektedir. ALO 191 personelleri gelen çağrıyı karşılamanın yanı sıra, kişinin talep etmesi halinde 1. Hafta, 15 gün. 1. Ay, 3. Ay, 6. Ay ve 12. Ayın sonu olmak üzere geri dönüş aramaları da yapılarak madde kullanan bireyle ve ailesiyle motivasyonel görüşmeler yapılmakta ve kişilere danışmanlık hizmeti verilmektedir. Ayrıca SHM’lerde kullanılacak yazılım sistemi ile entegre olarak çalışacak ve ALO 191 üzerinden SHM’lerden randevu alınabilecektir. Hayata geçirilecek Bağımlılıkla Mücadelede Aile Algoritması kapsamında da kolluk kuvvetleri aracılığı ile ALO 191 aranacak ve SHM’lerden kişi ve onam vermesi halinde ailesi için randevu alınacaktır ve randevu bilgisi kişi ve ailesiyle paylaşılacaktır.
Bağımlılık Danışma, Arındırma ve Rehabilitasyon Merkezleri
Bağımlılık Danışma, Arındırma ve Rehabilitasyon Merkezleri Hakkında Yönetmelik, 10 Mart 2019 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Yönetmelik kapsamında bu merkezlerin tanımları ve gerekli şartlar yer almaktadır. Bu yönetmelikte belirlenmiş olan tanımlar aşağıda yer almaktadır.
Arındırma tedavisi: Bağımlılık yapan maddenin vücuttan uzaklaştırılması ve alışkın olan vücuttan bağımlılık yapan maddelerin uzaklaştırılması sırasında ortaya çıkan fiziksel ve psikolojik yoksunluk belirtilerinin giderilmesi için uygulanan müdahale ve tedavi usullerini,
Ayakta arındırma merkezi: Madde bağımlılarının ayakta teşhis ile farmakolojik ve psikososyal tedavi ve takip hizmetlerinin sunulduğu Bakanlıkça faaliyet izin belgesi verilmiş sağlık kurum ve kuruluşlarını,
Ayakta rehabilitasyon: Arındırma sonrası ayakta, farmakolojik ve/veya psikososyal tedavileri içeren ve bağımlılık yapan maddeden uzak kalmaya devam etmenin yanı sıra kişinin işlevselliğini yeniden kazanmasını ve sosyal açıdan düzelmesini hedefleyen tedavi sürecini,
Danışma merkezi: Bağımlı kişilere ve yakınlarına danışmanlık ve bilgilendirme hizmetleri sunarak kişinin ihtiyacına göre arındırma, tedavi ve rehabilitasyon merkezlerine yönlendirme çalışmaları yapan, toplum temelli çalışmalar ve psikososyal müdahalelerden sorumlu, kişiye psikolojik ve sosyal destek veren, kişinin tedavi motivasyonunu artıran çalışmaları yürüten Bakanlıkça ruhsat ya da faaliyet izin belgesi verilmiş merkezi,
Psikososyal tedavi: Kişinin bağımlı olduğu durumdan ya da maddeden uzak durmasını sağlamak, yeni beceriler kazanmasını ve toplumla bütünleşmesini sağlamak ve yaşamını yapılandırmasına ve ruhsal sorunlarının çözümüne yardımcı olmak amacıyla yapılan tedaviyi,
Rehabilitasyon: Yataklı ve ayakta hizmet veren merkezlerde yapılan arındırma sonrası ayakta ve/veya yatarak, farmakolojik ve/veya psikososyal tedavileri içeren, maddeden uzak kalmaya devam etmenin yanı sıra kişinin işlevselliğini yeniden kazanmasını ve sosyal açıdan düzelmesini hedefleyen süreci,
Sosyal uyum merkezi: Bireyin eğitim, iş, barınma, sosyal ilişkiler ve çevre aracılığıyla sosyal işlevselliğinin, refah düzeyinin ve mevcut iyilik halinin artırılmasına yönelik hizmet sunan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından faaliyet izin belgesi verilmiş merkezi,
Yataklı rehabilitasyon: Arındırma sonrası yatarak, farmakolojik ve/veya psikososyal tedavileri içeren, maddeden uzak kalmaya devam etmenin yanı sıra kişinin işlevselliğini yeniden kazanmasını ve sosyal açıdan düzelmesini hedefleyen tedavi sürecini,
Yataklı rehabilitasyon merkezi: Yataklı rehabilitasyon hizmetlerinin sunulduğu Bakanlıkça ruhsat ya da faaliyet izin belgesi verilmiş merkezleri, ifade eder.
0 Yorumlar