Göçmen Sağlığı Merkezleri
Ülkemizdeki Suriyelilere koruyucu sağlık hizmetleriyle temel sağlık hizmetlerini daha etkin ve verimli bir şekilde sunabilmek, dil ve kültür bariyerinden kaynaklanan sorunları aşabilmek, sağlık hizmetlerine erişimi artırabilmek için bu kişilerin yoğun olarak yaşadıkları yerlerde, ilçenin toplum sağlığı merkezi bağlı birimi olarak göçmen sağlığı merkezleri (GSM) oluşturulmaktadır.
GSM’ler, ülkemizdeki aile hekimliği uygulamasına benzer şekilde, ortalama her 4.000 kişiye hizmet verecek bir hekim ile bir yardımcı sağlık personelinden oluşan göçmen sağlığı birimlerini (GSB) ihtiva etmekte, aile hekimliği için tanımlanan fiziki ve teknik standartları taşımaktadır.
Nüfusu nispeten yüksek olup tam teşekküllü bir kamu hastanesine uzak olan geçici barınma merkezleri ile Suriyeli sayısının 20 binin üzerinde olduğu yerleşim yerlerinde Güçlendirilmiş Göçmen Sağlığı Merkezi (GGSM) teşekkül ettirilmektedir.
GGSM’de; birinci basamak sağlık hizmetlerine ilave olarak dâhiliye, çocuk, kadın-doğum, ağız-diş sağlığı ve psikososyal destek hizmetleri sunulmakta; hizmetler, görüntüleme üniteleri ve basit hizmet laboratuvarları ile desteklenmektedir. Böylelikle, hizmetlere erişimin artırılması, hastanelerin yükünün azaltılması amaçlanmaktadır.
GSM’lerde, sağlık personeline ilave olarak, iki dil bilen (Arapça-Türkçe) hasta yönlendirme elemanları ile destek hizmetleri personeli de görev yapmaktadır.
Geçici barınma merkezlerinde, yaşayan nüfus ve hastanelere uzaklık göz önünde bulunarak 7/24 esasına göre hizmet sunulması uygulamasına devam edilmektedir.
Geçici koruma altındaki Suriyelilere sunulan birinci basamak sağlık hizmet verileri “Muayene Bilgi Yönetim Sistemi” kullanılarak kayıt altına alınmaktadır.
Hali hazırda 29 ilde, 183 göçmen sağlığı merkezi içerisinde 797 göçmen sağlığı birimi açılmış olup faaliyetlerine devam etmektedir.
“Geçici Koruma Altındaki Suriyelilerin Sağlık Statüsünün ve Türkiye Cumhuriyeti Tarafından Sunulan İlgili Hizmetlerin Geliştirilmesi Projesi (SIHHAT)” çerçevesinde; hali hazırda faaliyet gösteren GSM’lerin desteklenmesi, ihtiyaç duyulan yerlerde yeni GSM’lerin oluşturulması ve bu merkezlerde hizmet sunmak üzere Suriyeli sağlık çalışanlarının istihdam edilmesine yönelik çalışmalar yapılmaktadır.
Gönüllü Sağlık Tesisleri
Sivil Toplum Kuruluşları “Geçici Koruma Altına Alınanlara Verilecek Sağlık Hizmetlerine Dair Esaslar” çerçevesinde, geçici koruma altına alınanlara, gönüllülük esasına göre ve ücretsiz olarak sağlık hizmetlerini sunmak üzere “Gönüllü Sağlık Tesisleri” açabilmektedirler. Bu tesisler, Bakanlık tarafından uygun görülen yerleşim yerlerinde oluşturulabilmektedir. Tesisler, altı ay (6 ay) süre ile hizmet verebilmekte; hizmetlerin devamı için iznin yenilenmesi gerekmektedir.
Türkiye’de mesleğini icra etmeye yetkili bir hekim ve hemşire sorumluluğunda hizmetlerin sunumu gerçekleştirilmektedir. Sunulabilecek hizmetlerin kapsamında ayaktan tanı ve tedavi hizmetleri ile rehabilitasyon hizmetleri yer almaktadır. Ülkemizde, Ruh Sağlığı alanında 4 ilde hizmet veren 4 gönüllü sağlık tesisi faaliyet göstermektedir.
Süreç içeresinde yaşanan gelişmeler ve edinilen tecrübeler ile AB Hibe Projesi’nin faaliyet alanları göz önünde bulundurularak gönüllü sağlık tesislerinde sunulacak hizmetlerin kapsamıyla gerçekleştirme usul ve esaslarını yeniden belirlemiştir. Böylelikle hizmette mükerrerliğin önlenmesi, kaynak ve kapasitenin etkin olarak kullanılması amaçlanmıştır.
Buna göre, birinci basamak sağlık hizmetlerinin, göçmen sağlığı merkezleri çatısı altında sunulmasına dair planlanma nedeniyle; öncelikle ruh sağlığı ve psikososyal destek, fiziksel rehabilitasyon, farkındalık çalışmaları, engelli ve yaşlılar ile hizmete ulaşmakta güçlük çeken gruplara sağlık hizmetlerinin ulaştırılması faaliyetlerini içeren projelerin desteklenmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.
Kadın Sağlığı Danışma Merkezleri
Proje kapsamında, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) ile (mülga) THSK arasında, 16/12/2016 tarihinde imzalanan ve 31/12/2020 tarihine kadar geçerli olan “Mutabakat Zaptı” çerçevesinde, risk altındaki göçmen gruplara yönelik hizmetlerin (kadın sağlığı, ergen sağlığı ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet vb.) desteklenmesine yönelik faaliyetler yürütülmektedir.
Bu hizmetler, Göçmen Sağlığı Merkezleri içerisinde ya da müstakil olarak açılan Kadın Sağlığı Danışma Merkezleri aracılığıyla sürdürülmektedir. Hâlihazırda, Göçmen Sağlığı Merkezleri içerisinde 34 Kadın Sağlığı Danışma Merkezi kurmuştur. Bu merkezlerin 25’i AB Sivil Koruma ve İnsani Yardım Fonu (ECHO), 4’ü İsveç Uluslararası Kalkınma İşbirliği Ajansı (SIDA) ve 5’i UNHCR aracılığıyla Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu tarafından finanse edilmektedir.
Proje kapsamında 11 hekim, 30 ebe-hemşire, 31 psikolog, 30 sosyal çalışmacı ile destek, vaka yönetimi ve yönlendirme konularında hizmet verilmektedir. Hizmetler 140 sağlık aracısı ve 90 tercüman ile desteklenmektedir.
2015’ten bu yana güvenli annelik, doğum öncesi ve doğum sonrası bakım, sağlık eğitimi, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, beslenme gibi kadın ve üreme sağlığı ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet alanlarında hizmet verilmiştir.
Hacettepe Üniversitesi Kadın Sorunları Uygulama ve Araştırma Merkezi (HÜKSAM)
Hacettepe Üniversitesi Kadın Sorunları Uygulama ve Araştırma Merkezi (HÜKSAM) olarak, ECHO Avrupa Birliği Sivil Koruma ve İnsani Yardım Operasyonları finansal desteği, UNFPA, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu teknik desteği ve Ankara İl Sağlık Müdürlüğü ile imzalanan protokol doğrultusunda; “Kadın ve Kız Çocukları İçin Güvenli Alanlar ve
Kadın Sağlığı Danışma Merkezleri Oluşturmak Suretiyle Suriyeli ve Diğer Göçmen Kadınların Üreme Sağlığı ve Cinsiyete Dayalı Şiddet Hizmetlerine Erişimlerini Güçlendirme Projesi” yürütülmüştür.
Proje kapsamında, Sağlık Bakanlığı Göçmen Sağlığı Merkezleri içerisinde yer alan üç Kadın Sağlığı Danışma Merkezi’nde (Alemdağ, Gülveren ve Yenimahalle) hizmet sunulmuştur. 2015 yılında başlamış olan söz konusu hizmet sunumu, 2019 yılı Eylül ayında Projenin sona ermesi ile birlikte sonlanmış, Kadın Sağlığı Danışma Merkezlerinin, meslek elemanları ile birlikte Sağlık Bakanlığı’na devri gerçekleştirilmiştir. Böylece Türkiye için bir ilk olan ve Sağlık Bakanlığı tarafından sunulan hizmetleri tamamlayıcı nitelikte planlanarak hayata geçirilen hizmetlerle bütüncül bir mekanizma geliştirilmesine katkı sağlanmıştır. Geliştirilen mekanizma halen SIHHAT Projesi kapsamında Göçmen Sağlığı Merkezleri yapısı içerisinde sürdürülmektedir.
Projede temel olarak yürütülen etkinlikler aşağıdaki gibidir;
Merkezlere başvuran kadın ve kız çocuklarına yönelik Cinsel Sağlık/ Üreme Sağlığı danışmanlığı
Toplumsal cinsiyete dayalı şiddete ilişkin psiko-sosyal destek
Kadın ve kız çocuklarını güçlendirme çalışmaları
Hizmet alınacak kurum/kuruluşlara ilişkin bilgi verilmesi, gereken durumlarda ilgili kurum ve kuruluşlara yönlendirme
Hizmet alanlara, hizmet verenlere ve yararlanıcılara yönelik eğitimler
Çeşitli sosyal/kültürel aktiviteler
Türkçe dil pratik çalışmaları
UNFPA tarafından sağlanan hijyen kitlerinin dağıtımı
Şehir tanıtımı etkinlikleri
0 Yorumlar