Toplum Ruh Sağlığı Merkezleri (TRSM)
Merkezlerin işleyişi, asgari fiziki şartları; bulundurulması gereken araç, gereç ve personel standardının ve ilgili personelin görev, yetki ve sorumlulukları ile uygulamanın denetimine ilişkin usul ve esasların belirlenerek hizmetin etkin ve ulaşılabilir bir şekilde sunulmasını sağlamak için “Toplum Ruh Sağlığı Merkezleri Hakkında Yönerge” 16.02.2011 tarih ve 7364 sayılı Makam Onayı ile yürürlüğe girmiştir. Bu yönerge Bakanlığımızın yeni yapılanmasından sonra; 06/03/2014 tarih ve 9453 sayılı makam onayı ile revize edilmiştir.
TRSM’ler, kendisine bağlanmış coğrafi bölgedeki ağır ruhsal rahatsızlığı olan hastaların ve ailelerin bilgilendirildiği, hastanın ayaktan tedavisinin yapıldığı ve takip edildiği; rehabilitasyon, psikoeğitim, iş-uğraş terapisi, grup veya bireysel terapi gibi yöntemlerin kullanılarak hastanın toplum içinde yaşama becerilerinin artırılmasını hedefleyen, psikiyatri klinikleri ile ilişki içinde çalışan ve gerektiğinde mobilize ekiplerle hastanın yaşadığı yerde takibini yapan birimler olarak planlanmıştır. Bu sayede TRSM’ler ağır ruhsal bozukluğu olan hastalar için verilen hizmetin ana düzenleyicisi ve kontrol merkezi olmaktadır. Merkezin ekibi ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanı, sosyal hizmet uzmanı, psikolog, hemşire, iş uğraşı terapisti ya da usta öğretici, tıbbi sekreter, idari ve teknik personel, şoför, temizlik elemanı ve güvenlik görevlisinden oluşmaktadır.
Mevcut durumda ülkemizde tescil işlemleri tamamlanan 76 ilde toplam 149 TRSM vardır. Tüm illerde toplam 236 Toplum Ruh Sağlığı Merkezi’nin hizmet vermesi planlanmaktadır.
Merkeze Kabul Edilme
Kısa süre önce hastaneden taburcu olan hastalar
Hastaneye yatırılma riski olan ve psikoz veya diğer ağır ruhsal bozukluklar nedeniyle tedavi ve psikososyal desteğe ihtiyaç duyanlar
Ağır bir ruhsal bozukluk nedeniyle işlevselliği ciddi düzeyde azalmış bireyler.
Hastaneye sık yatış geçmişi ve sık yatış eğilimi olan bireyler önceliklidir.
Ruh sağlığı sorunları bulunan bireylerin durumlarını, işlevlerini ve iyilik hallerini geliştirmek,
Hasta yakınlarının destek verme kapasitelerini artırmak,
Birinci basamak sağlık kurumlarıyla ve hastane birimleriyle yakın işbirliği yapmak,
Hastalara ve ailelere destek amacıyla diğer kurumlarla ve kuruluşlarla koordinasyonu sağlamak,
Toplumda ruhsal hastalıklarla ilgili damgalamanın azaltılmasına yönelik çalışmalar yapmak.
Merkezin kullanımına tahsis edilecek bina; tercihen müstakil, en az 300m2 toplam kapalı alana sahip ve toplu taşıma araçlarıyla kolay ulaşılabilir, merkezi yerlerde seçilir. Çok katlı binalarda zemin veya zemin katla birlikte birinci katlar kullanılır. Binanın bölümler:
Grup terapi alanı
Uğraş terapi odaları/rehabilitasyon alanı
Kütüphane ve okuma salonu
Yemek alanı ve terapi mutfağı
Çok amaçlı salon
Hasta gözlem (müşahede) odası
Spor alanları
Görüşme odası
Ekip Odası
Aile hekimlerinden,
Birinci basamak sağlık kuruluşlarından,
Hastanelerin psikiyatri birimlerinden,
Sosyal bakım kurumlarından sevk kabul edilir.
Ayrıca, hasta veya aileleri tarafından doğrudan başvurular da kabul edilir.
Merkeze gelemeyecek durumda olan hastalar gezici ekip tarafından ziyaret edilir ve durumları belirlenerek merkeze davet edilir.
Merkez hizmetlerinden yararlanmak için, hastanın bizzat kendisi veya hasta yakınları tarafından talep yapılabilir.
Merkez ile ilgili hasta ve yakınlarına işleyiş ile ilgili bilgi vermek,
Hastalara bireysel danışmanlık hizmeti vermek,
Merkeze devamı sağlanan hastaların tedavisine düzenli devam edip etmediğini takip etmek,
Hastanın bakım planı çerçevesinde gezici ekip tarafından ev ziyaretleri yapılması,
Grup terapisi yapmak,
Psikososyal beceri eğitimi vermek,
Hastanın durumuna göre uygun olarak resim, el sanatları, müzik gibi uğraşı tedavileri düzenlemek,
Hasta ve ailelerine psiko-eğitim vermek,
Merkeze devamı sağlanamayan hasta veya yakınlarıyla irtibat kurmak ve merkezin hastayla bağlantısını oluşturmak,
Toplumun bilgilendirilmesiyle ilgili ve damgalama karşıtı çalışmalar yapmak.
TRSM Hizmetinin Sonlandırılması
TRSM bakımından taburculuk aşağıdaki hallerde söz konusu olur:
Hizmet alanın bireysel bakım planındaki tedavi amaçlarına, tanımlandıkları haliyle ulaşıldığında,
Hizmet alanın TRSM hizmetlerine ihtiyacı kalmadığında,
Hizmet alan, hizmetlere son verilmesini talep ettiğinde,
Hizmet alan ikamet değişikliği ile TRSM’nin hizmet verdiği bölgeden ayrıldığında.
Diğer Kuruluşlarla işbirliği ve Koordinasyon
Merkezler, toplum temelli ruh sağlığı hizmetlerinin etkin bir şekilde sunulabilmesi için uygulama protokolleri imzalanır. Bu kuruluşlar:
Milli Eğitim Bakanlığı,
AÇSHB
Emniyet müdürlükleri,
Türkiye İş Kurumu il müdürlükleri,
Gönüllüler ve ilgili sivil toplum kuruluşları.
Aile hekimleri kendisine kayıtlı ruhsal bozukluğu olan hastaları TRSM ile birlikte takip etmektedir. Hastaların gerekli durumlarda sevklerine ilişkin işlemleri 12.02.2014 tarihli ve 2014.5679.11111 sayılı 2014/2 no’lu genelge doğrultusunda yapılmaktadır.
0 Yorumlar