“Kadına Yönelik Şiddetle ve Aile İçi Şiddetle Mücadele ve Önleme konusunda Avrupa Konseyi Sözleşmesi”nin (İstanbul Sözleşmesi) imzalanması ve onaylanması ile 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunun yürürlüğe girmesi yasal altyapıyı güçlendirmiş ve kadına yönelik şiddetle mücadele bir üst seviyeye taşınmıştır.
Yasal altyapının yanı sıra kadına yönelik şiddetle mücadelede kurumsal hizmet birimlerinin geliştirilmesi konusunda önemli adımlar atılmıştır. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının şiddetle mücadelede kurumsal hizmet birimleri şu şekildedir;
Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri
Kadın Konukevleri
Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM):
6284 sayılı Yasa ile şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan kadınların, çocukların, aile bireylerinin ve tek taraflı ısrarlı takip mağduru olan kişilerin korunması ve bu kişilere yönelik şiddetin önlenmesi amaçlanmıştır. Kanunun 14 üncü maddesinde Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri’nin (ŞÖNİM) açılacağı hükme bağlanmış olup; bu merkezlerin hizmete açılması ile yürüteceği hizmet ve faaliyetler ilgili kanun ile düzenlenmiştir.
6284 sayılı Kanun’da ŞÖNİM’ler gerekli uzman personelin görev yaptığı ve tercihen kadın personelin istihdam edildiği, şiddetin önlenmesi ile koruyucu ve önleyici tedbirlerin etkin olarak uygulanmasına yönelik destek ve izleme hizmetlerinin verildiği, çalışmalarını tek kapı sistemi ile yedi gün yirmi dört saat esasına göre yürüten, insan onuruna yaraşır etkili ve süratli hizmet sunumu sağlayan, kadının ekonomik, psikolojik, hukuki ve sosyal olarak güçlendirilmesi odaklı merkezler olarak tanımlanmıştır.
6284 Sayılı Kanunun 15 ve 16 ıncı maddelerinde korunan kişi ve şiddet uygulayana yönelik ŞÖNİM’lerde yürütülecek hizmetler üç ana başlıkta belirlenmiştir:
Şiddetin önlenmesi ve tedbir kararlarının izlenmesine yönelik hizmetler
Koruyucu ve önleyici tedbir kararları ile zorlama hapsi kararlarının veri kaydını ve takibini yapmak,
Korunan kişiye verilen barınma, geçici maddi yardım, sağlık, adli yardım hizmetleri ve diğer hizmetleri koordine etmek,
Bakanlık bünyesinde kurulan çağrı merkezinin bu Kanunun amacına uygun olarak yaygınlaştırılması ve yapılan müracaatların izlenmesini sağlamak ve şiddetin sonlandırılması için çalışan ilgili sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği yapmaktır.
Şiddet mağduru kişilere yönelik hizmetler
Barınma yeri sağlanması, geçici maddi yardım, rehberlik ve danışmanlık hizmetleri,
Hayati tehlikenin bulunması halinde geçici koruma altına alınması, kreş yardımı,
Hukuki destek, tıbbi destek, istihdama yönelik destek,
Eğitim-öğretim konusunda destek sağlamaktır.
Şiddet uygulayan/uygulama ihtimali bulunan kişilere yönelik hizmetler
Hâkim kararıyla, kişi hakkında ayrıntılı sosyal araştırma raporu hazırlama,
Eğitim ve rehabilitasyon programlarına yönlendirme,
Sağlık kuruluşunda muayene veya tedavi için yönlendirme,
Meslek edindirme kurslarına yönlendirmedir.
Şiddet olgusunun nedenleri, varlığı ve sonuçları ile tek elden ve çok yönlü mücadele edebilmek için hâlihazırda 81 İlde ŞÖNİM hizmet sunmaktadır. ŞÖNİM bulunmayan Kastamonu ve Şırnak illerinde Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlükleri ve Sosyal Hizmet Merkezleri, şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan kişilere yönelik danışmanlık, rehberlik ve sosyal destek hizmetleri sunmaktadır. 2019 yılı sonuna kadar tüm illerde ŞÖNİM yapılanmasının tamamlanması öngörülmektedir.
ŞÖNİM’de Sunulan Hizmetler
ŞÖNİM’de gerek şiddet mağduruna gerek şiddet uygulayan ya da uygulama ihtimali bulunan kişilere merkez bünyesinde “koordinasyon hizmetleri, psiko-sosyal destek hizmetleri, hukuki destek hizmetleri, eğitim destek hizmetleri, sağlık destek hizmetleri, çağrı destek hizmetleri” sunulmaktadır.
Koordinasyon Hizmeti: Başvuruların ve tedbir kararlarının alınması, görev alanındaki tüm bilgilerin sisteme işlenmesi, değerlendirilmesi ve izlenmesi için kurumlar arası işbirliğinin sağlanması,
Psiko-Sosyal Destek Hizmeti: Şiddet mağduru ve beraberindeki çocuklar ile görüşme yapılması, raporların hazırlanması, uygun görülen hizmetlerin sunumu ile sorunun çözümüne ilişkin rehberlik hizmetlerinin ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla koordineli bir biçimde yürütülmesi ve sonuçların izlenmesi,
Hukuki Destek Hizmeti: Şiddet mağduruna ve beraberindeki çocuklarına Kanun kapsamında gerekli hukuki desteğin sağlanması veya baroların ilgili birimlerine yönlendirme yapılması ile müdahil olunan davaların takibi,
Eğitim ve Mesleki Destek Hizmeti: Şiddet mağduruna rehberlik yapılması ve ilgili kuruma yönlendirilmesi,
Sağlık Destek Hizmeti: Sağlık desteğine ihtiyaç duyulan durumlarda içinde yeterli sayıda yatak, şiddet mağdurları ve beraberindeki çocukların acil ihtiyaçlarını karşılamak üzere tıbbi malzemelerin temin edilerek gerekli destek ve yönlendirmenin yapılması,
Ekonomik Destek Hizmeti: Şiddet mağduru ve beraberindeki çocuğun ekonomik olarak güçlendirilmesi için ilgili mevzuat kapsamında maddi yardım ödemelerinin yapılması ve takibi ile istihdam edilmesi konusunda desteklenmesi ve beraberindeki çocuklarına kreş hizmeti sunulması,
Müdahale ve Yönlendirme Hizmeti: Çağrı hatlarına gelen ve ŞÖNİM’e iletilen başvuruların alınması, ihtiyaç ve talep doğrultusunda ilgili kurum ve kuruluşlarla iletişime geçilerek yönlendirme yapılması,
Önleyici Hizmet: Şiddetin önlenmesine ilişkin toplumsal bilinçlendirme ve farkındalık çalışmalarının yapılması çerçevesinde hizmet sunulmaktadır.
ŞÖNİM’lerde hizmetin etkin bir biçimde sunumunda sosyal çalışmacı, psikolog, çocuk gelişimcisi, sosyolog ve psikolojik ve rehberlik danışmanlık bölümü mezunu meslek elemanları görevlendirilmesinin yanı sıra kadına yönelik şiddetle mücadele alanında hizmet veren ilgili kamu kurum ve kuruluş personellerinden polis, hemşire ve avukatlar ŞÖNİM’lerde yarı zamanlı/tam zamanlı görev yapmaktadır. Böylelikle; şiddet mağdurunun ihtiyaç duyduğu destek, işbirliği ile tek elden sağlanmaktadır.
Şiddet mağdurları kişisel başvuru, kurumlar arası yönlendirme ve üçüncü kişilerin ihbarı ile bu hizmetlerden yararlanabilmektedir. Başvurular meslek elemanları tarafından güvenli bir ortamda ve özel görüşmeler gerçekleştirilerek değerlendirilmekte olup uygun sosyal hizmet modeli belirlenmektedir.
Şiddet mağdurlarına yönelik sağlık kontrolü dışındaki tüm hizmetler merkezde verilmekte olup şiddet mağdurları, sağlık raporlarının alınması ve tedavileri sürecinde sağlık kuruluşlarından öncelikli olarak yararlandırılmaktadır.
Barınma haricinde desteğe ihtiyacı olduğu tespit edilen mağdurlar için 6284 sayılı Kanun kapsamında ihtiyaçları doğrultusunda koruma tedbir kararı müracaatları re’sen, korunan kişinin ya da kolluk görevlilerinin veya Bakanlığın talebi üzerine yapılmaktadır. Talep edilen tedbir kararlarının verilmemesi halinde ŞÖNİM/Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmet İl Müdürlüğü avukatı aracılığı ile adli yargıya itirazda bulunulmaktadır.
ŞÖNİM’lerde haklarında 6284 Sayılı Kanun kapsamında koruyucu ve önleyici tedbir kararları alınmış olan mağdur ve faillerin yanı sıra kadın konukevi hizmetlerinden yararlanmış ve ayrılmış olan kadınlar ve çocuklarının ortalama bir yıllık süre içerisinde vakaların hassasiyetine göre belirlenen periyodlarda izleme takip çalışmaları yapılmaktadır.
ŞÖNİM’lerde yukarıda belirtilen hizmetlerin yanı sıra koruyucu–önleyici faaliyetler kapsamında şiddetin önlenmesi ve bu konuda toplumsal bilinçlendirmenin sağlanması ve duyarlılık kazandırılması amacıyla eğitim çalışmaları yapılmakta seminerler ve konferanslar düzenlenmektedir.
2. Kadın Konukevi:
Kadın konukevleri fiziksel, duygusal, cinsel, ekonomik ve sözlü istismara ve ya şiddete uğrayan kadınların, şiddetten korunması, psiko-sosyal ve ekonomik sorunlarının çözülmesi, güçlendirilmesi ve bu dönemde kadınların varsa çocukları ile birlikte ihtiyaçlarının da karşılanmak suretiyle geçici süreyle kalabilecekleri yatılı sosyal hizmet kuruluşlarıdır.
Kadın konukevlerinin amacı, kuruma kabul edilen kadınların şiddetsiz bir ortamda, yaşadıkları travma ile başa çıkabilmeleri, yeniden sağlıklı ilişkiler sürdürebilmelerine destek olmak üzere mesleki çalışmalar yapılarak kadın konukevlerinden ayrıldıktan sonra yaşamlarını kendi talepleri doğrultusunda sürdürmelerini sağlamaktır.
Kadın konukevlerinde kalan kadın ve beraberindeki çocukların durumlarının barınma, sorunlarının incelenmesi ve giderilmesine yönelik mesleki çalışmalar ile birlikte kadın ve çocuklara doğrudan ya da ilgili kuruluşlara yönlendirmek suretiyle güvenlik, danışmanlık, psikolojik destek, hukuki destek, tıbbi sağlık desteği, eğitim desteği, geçici maddi yardım, harçlık, kreş, mesleki eğitim kursu, grup çalışmaları, sosyal, sanatsal ve sportif faaliyetler vb. alanlarda destek sunulmaktadır.
2019 Aralık ayı itibariyle Bakanlığımıza bağlı 110 kadın konukevi 2.717 kapasite, Belediyelere bağlı 32 kadın konukevi 703 kapasite, İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğüne ait 2 kadın konukevi 42 kapasite ve sivil toplum kuruluşuna ait 1 kadın konukevi 20 kapasite ile olmak üzere toplam 145 kadın konukevi 3.482 kapasite ile hizmet vermektedir.
0 Yorumlar